جهش قیمت نفت به بالاترین سطح از ژانویه؛ تنش‌ ایران و اسرائیل بازار را داغ کرد

در معاملات روز جمعه، قیمت آتی نفت خام WTI با افزایش به حدود ۷۵ دلار در هر بشکه رسید که بالاترین سطح از ژانویه ۲۰۲۵ محسوب می‌شود. این رشد عمدتاً ناشی از حمله پیش‌دستانه اسرائیل به ایران، هشدارها درباره تلافی احتمالی ایران و نگرانی از مختل شدن عرضه جهانی نفت از تنگه هرمز است.

افزایش ریسک ژئوپلیتیکی با خبر آمادگی آمریکا برای تخلیه بخشی از نیروهای خود از منطقه و تهدید ایران به هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای تشدید شد. هم‌زمان، داده‌های EIA نیز نشان داد که ذخایر نفت آمریکا بیش از حد انتظار کاهش یافته‌اند، که نشان‌دهنده رشد تقاضاست. همچنین، کاهش تورم آمریکا امید به کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو در سپتامبر را افزایش داده که می‌تواند به رشد اقتصاد و تقاضای نفت دامن بزند.

بخش آموزشی: چرا تنگه هرمز برای بازار نفت حیاتی است؟

تنگه هرمز باریک‌ترین مسیر حمل‌ونقل دریایی جهان است که خلیج فارس را به دریای عمان و اقیانوس هند متصل می‌کند. حدود ۲۰٪ از کل عرضه جهانی نفت و نزدیک به ۳۰٪ از صادرات نفتی دریابرد از این مسیر عبور می‌کند. هرگونه اختلال در این مسیر می‌تواند بلافاصله قیمت جهانی نفت را تحت تاثیر قرار دهد.

به‌عنوان مثال، در سال‌های گذشته تنها با احتمال مسدود شدن این تنگه، بازار نفت بارها شاهد جهش‌های شدید قیمت بوده است. اکنون نیز با اوج‌گیری تنش‌های ایران و اسرائیل، احتمال بروز چنین سناریویی جدی شده است.

تحلیل اثرگذاری بر بازارها، ارزها و سیاست‌های اقتصادی

تنش‌های اخیر و افزایش قیمت نفت، تأثیر چندوجهی بر بازارهای جهانی خواهد داشت:

• بازار سهام: افزایش قیمت نفت ممکن است به ضرر صنایع مصرف‌کننده انرژی تمام شود، اما سهام شرکت‌های نفتی مانند ExxonMobil، Chevron و BP تقویت خواهد شد.
  
• بازار ارز: ارزهایی مانند دلار کانادا (CAD) و کرون نروژ (NOK) که وابسته به صادرات انرژی هستند، ممکن است تقویت شوند؛ در حالی که ین ژاپن و یورو در شرایط ریسک‌گریز نوسان‌پذیر خواهند بود.
  
• طلا: افزایش ریسک ژئوپلیتیکی ممکن است تقاضا برای طلا به‌عنوان دارایی امن را افزایش دهد.
  
• اوراق قرضه: سرمایه‌گذاران احتمالاً با شدت‌گرفتن تنش‌ها، از دارایی‌های پرریسک به سمت اوراق خزانه آمریکا و سایر اوراق کم‌ریسک حرکت می‌کنند.
  
• فدرال رزرو: کاهش تورم ممکن است فدرال رزرو را به کاهش نرخ بهره سوق دهد، اما در صورت افزایش پایدار قیمت انرژی، فشارهای تورمی می‌تواند مجدد بر تصمیمات سیاست‌گذاران سایه افکند.

بیشتر بخوانید: اوپک و تاثیرات آن بر قیمت نفت خام

جمع‌بندی نهایی و سناریوهای آینده برای بازار نفت

نفت در مسیر ثبت بهترین عملکرد هفتگی از فوریه ۲۰۲۲ قرار دارد. بازارها اکنون با ترکیبی از عوامل بنیادی (افزایش تقاضا) و سیاسی (تنش‌ در خاورمیانه) مواجه هستند.

• سناریو کوتاه‌مدت: اگر ایران پاسخ نظامی دهد یا حملات گسترش یابند، احتمال جهش سریع قیمت نفت تا محدوده ۸۰ دلار وجود دارد.
  
• سناریو میان‌مدت: در صورت تلاش برای کاهش تنش‌ها و حفظ باز بودن تنگه هرمز، قیمت‌ها ممکن است در محدوده فعلی تثبیت شوند.
  

فرصت‌ها و ریسک‌ها: سرمایه‌گذاران باید به سهام شرکت‌های انرژی، صندوق‌های کالایی (Commodity ETFs) و ارزهای نفت‌محور توجه بیشتری داشته باشند، اما ریسک نوسانات شدید را نیز در نظر بگیرند.