تثبیت نرخ بهره در ژاپن

در نشست ماه ژوئن ۲۰۲۵، بانک مرکزی ژاپن (BoJ) نرخ بهره کوتاه‌مدت خود را در سطح ۰.۵ درصد حفظ کرد؛ سطحی که از مارس امسال به بالاترین میزان خود از سال ۲۰۰۸ رسیده است. این تصمیم که به‌صورت اجماعی اتخاذ شد، کاملاً با انتظارات بازار هم‌راستا بود و نشان‌دهنده ادامه رویکرد محتاطانه بانک مرکزی در مواجهه با ریسک‌های ژئوپلیتیکی و ابهام در سیاست‌های تجاری ایالات متحده است.

جزئیات برنامه کاهش خرید اوراق دولتی (Quantitative Tightening)

بانک مرکزی ژاپن در ادامه مسیر عادی‌سازی تدریجی سیاست‌های پولی، برنامه‌ای دو مرحله‌ای را برای کاهش خرید اوراق دولتی ژاپن (JGBs) تا سال ۲۰۲۷ اعلام کرد:

• تا مارس ۲۰۲۶: کاهش ۴۰۰ میلیارد ینی در هر فصل
  
• از آوریل ۲۰۲۶ تا مارس ۲۰۲۷: کاهش ۲۰۰ میلیارد ینی در هر فصل
  
• هدف نهایی: رساندن سطح خرید ماهانه به حدود ۲ تریلیون ین، که همچنان پایین‌تر از سطح پیشین ۶ تریلیون ین خواهد بود
  

این برنامه نشان می‌دهد که بانک مرکزی ژاپن، اگرچه مسیر خروج از سیاست‌های فوق‌انبساطی را آغاز کرده، اما همچنان بسیار تدریجی و کنترل‌شده عمل می‌کند.

بخش آموزشی: نقش بانک مرکزی ژاپن در بازارهای جهانی

بانک مرکزی ژاپن (BoJ) یکی از تاثیرگذارترین بانک‌های مرکزی در آسیاست که به‌دلیل سابقه طولانی در سیاست‌های نرخ بهره صفر و خرید گسترده دارایی‌ها، همواره در کانون توجه معامله‌گران قرار دارد. تصمیمات این نهاد به‌ویژه بر موارد زیر تأثیرگذار است:

• نرخ برابری ین ژاپن (JPY) در برابر سایر ارزها
  
• نرخ بازدهی اوراق دولتی ژاپن
  
• تمایلات سرمایه‌گذاران نسبت به ریسک در بازارهای آسیایی
  
• سرمایه‌گذاری خارجی در بورس توکیو

تحلیل اثرگذاری بر بازارها و اقتصاد کلان

تصمیم بانک مرکزی ژاپن برای حفظ نرخ بهره و ادامه کاهش آهسته خرید اوراق، تاثیرات متفاوتی بر بازارهای جهانی دارد:

• فارکس: تثبیت نرخ بهره در کنار کاهش تدریجی انبساط پولی ممکن است در میان‌مدت از ین ژاپن حمایت کند، به‌ویژه اگر سایر بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو به سمت کاهش نرخ بهره بروند.
  
• بازار سهام ژاپن: سیاست پولی تثبیت‌شده، در کوتاه‌مدت می‌تواند فضای پیش‌بینی‌پذیر و مطلوبی برای سرمایه‌گذاران داخلی فراهم کند؛ به‌ویژه در بخش‌های بانکی و مالی.
  
• اوراق قرضه: کاهش آهسته خرید اوراق می‌تواند به افزایش تدریجی بازده اوراق ۱۰ ساله ژاپن منجر شود؛ این موضوع می‌تواند بر جریان سرمایه در آسیا تاثیرگذار باشد.
  
• بازار جهانی: با توجه به حضور پررنگ BoJ در بازارهای جهانی اوراق و ارز، تغییرات در سیاست‌های آن می‌تواند اثرات همزمانی بر جفت‌ارزهایی مانند USD/JPY و EUR/JPY داشته باشد.
  
• مذاکرات تجاری با آمریکا: تمدید مذاکرات بدون دستیابی به توافق نهایی می‌تواند بی‌ثباتی بازارهای صادرات‌محور ژاپن را تشدید کند، به‌ویژه در صنایع خودروسازی و فناوری.
  

جمع‌بندی نهایی و سناریوهای آینده

بانک مرکزی ژاپن با تثبیت نرخ بهره در ۰.۵٪ و ادامه مسیر خروج تدریجی از سیاست‌های خرید دارایی، تلاش دارد تا بدون ایجاد شوک در بازار، وابستگی اقتصاد به سیاست‌های فوق‌انبساطی را کاهش دهد.

• سناریو کوتاه‌مدت: در صورت ادامه تنش‌های تجاری با آمریکا و ضعف تقاضای جهانی، BoJ در موضع احتیاط باقی خواهد ماند.
  
• سناریو میان‌مدت: اگر نرخ تورم و رشد اقتصادی تثبیت شود، احتمال افزایش مجدد نرخ بهره در سال ۲۰۲۶ وجود دارد.
  
• فرصت‌ها و ریسک‌ها: برای سرمایه‌گذاران، بازار اوراق ژاپن و جفت‌ارزهایی مانند USD/JPY یا AUD/JPY جذابیت بیشتری خواهد داشت؛ به‌ویژه در دوره نوسانات نرخ بهره جهانی.