واید شدن یا زیاد شدن اسپرد چیست؟

اسپرد یکی از مفاهیم پایه‌ای در بازار فارکس است که بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار در ابتدا به‌درستی آن را درک نمی‌کنند. گاهی هنگام معامله، متوجه می‌شویم فاصله‌ی بین قیمت خرید و فروش ( Bid و Ask ) ناگهان زیاد می‌شود. به این حالت واید شدن اسپرد یا افزایش اسپرد گفته می‌شود.

این اتفاق ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد، اما همان چند ثانیه کافی است تا حد ضرر فعال شود یا معامله در نقطه‌ی نامناسبی بسته شود. بنابراین درک دقیق این پدیده و دانستن اینکه چرا و چه زمانی اتفاق می‌افتد، برای هر تریدر ضروری است.

در این مقاله به‌صورت کامل توضیح می‌دهیم که اسپرد در فارکس چیست، واید شدن اسپرد یعنی چه، چه عواملی باعث آن می‌شود و چطور می‌توان ریسک آن را مدیریت کرد. در انتها نیز به پرسش‌های رایج معامله‌گران در این زمینه پاسخ خواهیم داد.

اسپرد (Spread) در فارکس چیست؟

در هر بازار مالی، برای خرید یا فروش یک دارایی دو قیمت متفاوت وجود دارد: قیمت خرید (Ask) و قیمت فروش (Bid) . تفاوت میان این دو قیمت را اسپرد می‌گویند. اسپرد در واقع هزینه‌ی پنهانی است که معامله‌گر هنگام ورود یا خروج از معامله پرداخت می‌کند.

برای مثال، اگر قیمت خرید یورو در برابر دلار ۱.۱۰۱۰ و قیمت فروش آن ۱.۱۰۰۸ باشد، اسپرد برابر با ۲ پیپ است.
در حساب‌های معاملاتی، به‌ویژه در حساب‌های معمولی یا Standard، اسپرد به‌صورت ثابت یا متغیر تعیین می‌شود. در حالی که در حساب‌های ECN این تفاوت قیمت بسیار کمتر است، زیرا سفارش‌ها مستقیماً بین خریدار و فروشنده رد و بدل می‌شوند. (برای آشنایی بیشتر می‌توانید مقاله‌ی تفاوت حساب ECN و Standard را مطالعه کنید. )

به‌طور ساده، اسپرد همان فاصله‌ی بین قیمتی است که بازار حاضر است برای خرید دارایی بپردازد و قیمتی که برای فروش آن درخواست می‌شود. این فاصله در ظاهر کوچک است اما تأثیر زیادی بر نتیجه‌ی نهایی معاملات دارد، به‌ویژه در اسکالپینگ یا معاملات کوتاه‌مدت.

واید شدن اسپرد به چه معناست؟

شاید برای شما هم سؤال باشد که واید شدن اسپرد چیست و چرا ناگهان در برخی لحظات فاصله‌ی بین قیمت خرید و فروش زیاد می‌شود. در واقع، واید شدن اسپرد به معنای افزایش لحظه‌ای این فاصله است که معمولاً به‌دلیل کاهش نقدینگی یا افزایش نوسانات بازار اتفاق می‌افتد. این پدیده موقتی است اما می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر نتیجه‌ی معاملات داشته باشد..

این پدیده می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، مثلاً در زمان انتشار اخبار مهم اقتصادی، تغییر ناگهانی نرخ بهره، یا در ساعاتی که بازار فعال نیست. در این لحظات، تعداد معامله‌گران فعال کم می‌شود و قیمت‌ها با نوسان بیشتری حرکت می‌کنند.

به عنوان نمونه، هنگام اعلام تصمیم فدرال رزرو درباره‌ی نرخ بهره، ممکن است اسپرد جفت‌ارز EUR/USD از ۱ پیپ معمولی به ۲۰ یا حتی ۵۰ پیپ افزایش پیدا کند. این افزایش شدید می‌تواند باعث شود معامله‌گر حتی بدون تغییر واقعی در روند بازار، متضرر شود.

دلایل واید شدن اسپرد و چه زمانی اتفاق می افتد؟

برای اینکه بهتر درک کنیم واید شدن اسپرد چیست و چرا در زمان‌هایی خاص مثل شب یا هنگام انتشار اخبار اقتصادی بیشتر اتفاق می‌افتد، باید ابتدا دلایل اصلی آن را بشناسیم. افزایش اسپرد همیشه نشانه‌ی رفتار غیرعادی بروکر نیست؛ بلکه اغلب نتیجه‌ی شرایط واقعی بازار است که نقدینگی کاهش یافته و سفارش‌های خرید و فروش فاصله‌ی بیشتری از هم می‌گیرند.

اولین دلیل، کاهش نقدینگی است. در زمان‌هایی که تعداد خریداران و فروشندگان فعال کم می‌شود، بروکرها برای حفظ تعادل، فاصله‌ی بین قیمت خرید و فروش را افزایش می‌دهند. این اتفاق معمولاً در ساعات خاصی از شب یا هنگام بسته شدن یکی از سشن‌های معاملاتی رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ساعات کاری بازار فارکس

دومین عامل، انتشار اخبار اقتصادی یا رویدادهای مهم است. زمانی که داده‌هایی مانند نرخ تورم، بیکاری یا تصمیمات بانک‌های مرکزی اعلام می‌شود، بازار واکنش سریع و شدیدی نشان می‌دهد. در این شرایط، اسپرد نیز به سرعت زیاد می‌شود، چون بروکرها برای پوشش ریسک خود فاصله‌ی قیمتی را افزایش می‌دهند.

سومین عامل، نوع حساب معاملاتی است. در حساب‌های Standard معمولاً اسپرد ثابت یا نیمه‌ثابت است، اما در حساب‌های ECN اسپرد متغیر است و با شرایط بازار تغییر می‌کند. البته مزایای حساب ECN در cTrader این است که اسپردها بسیار کمترند و معاملات با شفافیت بیشتری انجام می‌شود، هرچند ممکن است در لحظات خاص، اسپرد موقتاً بالا برود.

چهارمین عامل، زمان روز است. معمولاً دلیل افزایش اسپرد در شب این است که حجم معاملات در سشن آسیایی کمتر از لندن یا نیویورک است. چون بانک‌ها و مؤسسات اروپایی و آمریکایی تعطیل هستند، نقدینگی کاهش می‌یابد و اسپردها افزایش پیدا می‌کنند.

پنجمین عامل، شرایط خاص بازار است. مثلاً در زمان بحران‌های مالی، تعطیلات رسمی یا وقایع غیرمنتظره مثل همه‌گیری یا جنگ، اسپردها ممکن است برای مدت طولانی واید باقی بمانند.

تأثیر واید شدن اسپرد بر معاملات

واید شدن اسپرد، مستقیم‌ترین تأثیر را بر هزینه‌ی معامله‌گر دارد. هرچه اسپرد بیشتر باشد، هزینه‌ی ورود به معامله نیز بالاتر می‌رود. برای مثال، اگر اسپرد جفت‌ارز EUR/USD از ۱ پیپ به ۸ پیپ افزایش یابد، شما باید ۸ پیپ حرکت مثبت در بازار را تجربه کنید تا تازه به نقطه‌ی سر به سر برسید. این موضوع مخصوصاً برای تریدرهایی که با استراتژی اسکالپ یا معاملات کوتاه‌مدت کار می‌کنند، بسیار مهم است.

در زمان‌هایی که اسپرد زیاد می‌شود، اجرای سفارشات نیز ممکن است با تأخیر یا در قیمت‌های نامناسب انجام شود. بسیاری از معامله‌گران در چنین مواقعی با پدیده‌ای به نام «اسلیپیج» روبه‌رو می‌شوند، یعنی سفارش در قیمتی متفاوت از آنچه تعیین کرده‌اند باز یا بسته می‌شود.

همچنین، افزایش اسپرد می‌تواند حد ضرر (Stop Loss) را زودتر از انتظار فعال کند. فرض کنید حد ضرر خود را در فاصله‌ای معقول از قیمت فعلی تنظیم کرده‌اید، اما در اثر واید شدن اسپرد، قیمت لحظه‌ای موقتاً افزایش می‌یابد و باعث بسته شدن معامله می‌شود، در حالی که جهت اصلی بازار هنوز تغییر نکرده است.

در نتیجه، حتی اگر تحلیل شما درست باشد، افزایش اسپرد می‌تواند به ضرر ختم شود. به همین دلیل، آگاهی از زمان‌هایی که اسپرد افزایش می‌یابد، برای هر معامله‌گر حیاتی است.

چطور ریسک واید شدن اسپرد را مدیریت کنیم؟

مدیریت اسپرد در معاملات بخشی از مدیریت ریسک کلی در فارکس است. هیچ تریدر حرفه‌ای نمی‌تواند اسپرد را حذف کند، اما می‌تواند اثر آن را کاهش دهد.

اولین قدم، شناخت زمان‌های نوسان است. در ساعات آرام بازار، مانند اواخر سشن نیویورک و آغاز سشن سیدنی، نقدینگی پایین است و اسپرد افزایش پیدا می‌کند. پس اگر تازه‌کار هستید، بهتر است در این بازه‌ها معامله نکنید.

دومین نکته، انتخاب نوع حساب و بروکر مناسب است. اگر از حساب‌های ECN استفاده می‌کنید، اسپردها معمولاً پایین‌ترند و به شرایط واقعی بازار نزدیک‌تر. مزیت دیگر این حساب‌ها، شفافیت کامل در اجرای سفارشات است. در این زمینه، مطالعه‌ی مقاله‌ی مزایای حساب ECN در cTrader می‌تواند به شما کمک کند تا تفاوت این نوع حساب را با سایر حساب‌ها بهتر درک کنید.

سومین نکته، تنظیم دقیق حد ضرر و حد سود است. در زمان انتشار اخبار اقتصادی یا هنگام تغییر سشن‌های معاملاتی، بهتر است فاصله‌ی بیشتری برای حد ضرر در نظر بگیرید تا افزایش ناگهانی اسپرد باعث بسته شدن زودهنگام پوزیشن نشود.

چهارمین روش، استفاده از ربات فارکس یا سیستم‌های معاملاتی خودکار است. اگر نمی‌دانید ربات فارکس چیست؟، این ابزار نرم‌افزاری بر اساس الگوریتم مشخص معاملات را به‌صورت خودکار انجام می‌دهد. ربات‌ها می‌توانند با تنظیمات خاص، از ورود به بازار در زمان‌هایی که اسپرد زیاد می‌شود، خودداری کنند و بدین ترتیب ریسک معاملات شما را کاهش دهند.

در نهایت، همیشه توصیه می‌شود پیش از رویدادهای بزرگ اقتصادی مثل تصمیمات بانک مرکزی یا گزارش تورم، از ورود به معامله خودداری کنید. افزایش اسپرد در چنین لحظاتی طبیعی است و حتی حرفه‌ای‌ترین تریدرها نیز معمولاً منتظر می‌مانند تا بازار به حالت عادی بازگردد.

آیا همه بروکرها اسپرد را زیاد می‌کنند؟

یکی از پرسش‌های رایج میان تریدرها این است که آیا افزایش اسپرد به‌صورت عمدی از سوی بروکرها انجام می‌شود یا خیر. پاسخ کوتاه این است: نه همیشه، اما گاهی بله.

در بروکرهای معتبر که با مدل ECN یا STP فعالیت می‌کنند، اسپردها مستقیماً از تأمین‌کنندگان نقدینگی دریافت می‌شود. در نتیجه، زمانی که نقدینگی کم می‌شود یا بازار نوسان دارد، اسپرد به‌طور طبیعی افزایش می‌یابد. در این مدل، بروکر سودی از واید شدن اسپرد نمی‌برد، بلکه صرفاً منعکس‌کننده‌ی شرایط واقعی بازار است.

اما در بروکرهای مارکت‌میکر یا غیرشفاف، احتمال دارد اسپردها به‌صورت دستی تنظیم شوند تا در مواقع خاص سود بیشتری کسب کنند. به همین دلیل، انتخاب کارگزاری معتبر اهمیت زیادی دارد. بروکرهایی مانند اوتت (Otet) که با رگولاتوری مشخص و حساب‌های متنوع فعالیت می‌کنند، معمولاً اسپرد را مطابق شرایط واقعی بازار تنظیم می‌کنند و در زمان‌های خاص فقط به‌صورت موقت افزایش می‌یابد.

در نتیجه، همه‌ی بروکرها اسپرد را زیاد نمی‌کنند؛ تفاوت در مدل اجرایی و میزان شفافیت آن‌هاست. بررسی دقیق نوع حساب، شرایط معاملاتی و سابقه‌ی عملکرد بروکر می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

جمع‌بندی

اسپرد یکی از واقعیت‌های جدایی‌ناپذیر معاملات فارکس است و افزایش آن گاهی اجتناب‌ناپذیر است. واید شدن اسپرد معمولاً در زمان‌هایی اتفاق می‌افتد که بازار نقدینگی کافی ندارد یا نوسانات قیمتی شدید است. این موضوع اگرچه طبیعی است، اما می‌تواند هزینه‌ی معاملات را بالا ببرد و حتی باعث فعال شدن زودهنگام حد ضرر شود.

برای مقابله با این وضعیت، باید زمان‌های پرریسک را بشناسید، از حساب‌های حرفه‌ای‌تر مثل ECN استفاده کنید، و همیشه قبل از انتشار اخبار مهم از ورود به معاملات اجتناب کنید. استفاده از ابزارهای تحلیلی در پلتفرم‌هایی مانند cTrader و ربات‌های معاملاتی نیز می‌تواند نقش مؤثری در کاهش ریسک داشته باشد.

در نهایت، افزایش اسپرد همیشه به ضرر شما نیست؛ بلکه نشانه‌ای از تغییر در تعادل عرضه و تقاضاست. اگر این رفتار بازار را درک کنید و با آگاهی وارد معامله شوید، حتی از نوسانات اسپرد نیز می‌توانید به نفع خود استفاده کنید.

❓ سؤالات متداول

۱. واید شدن اسپرد یعنی چه؟
به افزایش فاصله بین قیمت خرید (Bid) و قیمت فروش (Ask) در یک دارایی گفته می‌شود. این حالت معمولاً در زمان کاهش نقدینگی یا نوسان شدید بازار رخ می‌دهد.

۲. چرا اسپرد در بعضی زمان‌ها زیاد می‌شود؟
در ساعات آرام بازار، مانند شب‌ها یا هنگام انتشار اخبار اقتصادی، نقدینگی کاهش می‌یابد و اسپرد افزایش پیدا می‌کند.

۳. آیا بروکرها عمداً اسپرد را زیاد می‌کنند؟
در بروکرهای معتبر خیر، افزایش اسپرد طبیعی و وابسته به شرایط بازار است. اما در برخی بروکرهای ضعیف ممکن است اسپردها به‌صورت دستی تغییر کنند.

۴. چطور می‌توانم از زیاد شدن اسپرد جلوگیری کنم؟
اجتناب از معامله در ساعات کم‌نقدینگی، انتخاب بروکر شفاف مانند اوتت و استفاده از حساب‌های ECN بهترین روش‌ها برای کاهش تأثیر اسپرد هستند.

۵. افزایش اسپرد چه تأثیری روی معاملات دارد؟
اسپرد زیاد باعث افزایش هزینه‌ی ورود به معامله می‌شود و در معاملات کوتاه‌مدت ممکن است باعث ضرر زودتر از انتظار گردد. بنابراین شناخت زمان‌های واید شدن اسپرد برای موفقیت در ترید ضروری است.