زمان تقریبی برای مطالعه: 5 دقیقه

مقدمه

در دنیای اقتصاد و سیاست، گاهی ایده‌هایی مطرح می‌شوند که به‌دلیل جسارت و رادیکالیسم، توجه جهانی را به خود جلب می‌کنند. یکی از این طرح‌ها که اخیراً توسط دونالد ترامپ و تیم اقتصادی‌اش مطرح شده، طرح One Big Beautiful Bill نام دارد. این طرح صرفاً یک تغییر ساده در نظام مالیاتی آمریکا نیست؛ بلکه می‌تواند شالوده کل اقتصاد ایالات متحده و به‌تبع آن، نظام تجاری و مالی جهانی را متحول کند.

اما این طرح دقیقاً چیست؟ چه اهدافی دارد؟ و چه پیامدهایی می‌تواند به دنبال داشته باشد؟ در این مقاله به طور تخصصی به بررسی همه ابعاد این ایده بزرگ و پرچالش می‌پردازیم.

طرح One Big Beautiful Bill چیست؟

ایده محوری این طرح ساده ولی بسیار رادیکال است:

حذف عمده مالیات‌های فدرال از جمله مالیات بر درآمد شخصی و شرکتی و جایگزینی آن‌ها با تعرفه‌های بسیار سنگین بر تمام کالاهای وارداتی.

بر اساس این پیشنهاد:

• دولت آمریکا به‌جای دریافت مالیات مستقیم از افراد و شرکت‌ها، درآمد خود را عمدتاً از مالیات واردات کسب خواهد کرد.
• تمامی کالاهای وارداتی از خودرو و تلفن همراه گرفته تا مواد غذایی و پوشاک مشمول تعرفه‌های بالا می‌شوند.
• هدف اصلی:
  
  • تشویق تولید داخلی (Made in America)
  • بازگرداندن صنایع به خاک آمریکا
  • ساده‌سازی نظام مالیاتی پیچیده و گسترده فعلی

مزایای ادعایی طرح از نگاه حامیان

حامیان این طرح معتقدند که این سیاست می‌تواند چندین مزیت کلیدی برای اقتصاد آمریکا به همراه داشته باشد:

۱. بازسازی تولید داخلی

افزایش قیمت کالاهای وارداتی موجب می‌شود شرکت‌ها ترجیح دهند خطوط تولید خود را به آمریکا منتقل کنند تا از پرداخت تعرفه سنگین فرار کنند. این موضوع می‌تواند به احیای صنایع داخلی و ایجاد مشاغل جدید در خاک آمریکا منجر شود.

۲. ساده‌سازی مالیات

حذف مالیات بر درآمد و جایگزینی آن با یک سیستم ساده تعرفه وارداتی می‌تواند بوروکراسی سنگین مالیاتی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد.

۳. تقویت اهرم فشار تجاری

تعرفه‌های سنگین ابزاری برای فشار بر شرکای تجاری تلقی می‌شود؛ آمریکا می‌تواند با تهدید به افزایش تعرفه‌ها، امتیازات بیشتری در مذاکرات تجاری کسب کند.

بیشتر بخوانید: آیا اتحاد ماسک و ترامپ زلزله‌ای در بازارهای مالی و کریپتوکارنسی‌ها ایجاد می‌کند؟

پیامدهای منفی بالقوه از نگاه اقتصاددانان

با وجود این وعده‌های جذاب، بسیاری از اقتصاددانان این طرح را بسیار پرریسک و پرهزینه ارزیابی می‌کنند. نگرانی‌های کلیدی به شرح زیر است:

۱. تورم شدید و فشار سنگین بر مصرف‌کننده

• افزایش تعرفه واردات به معنی افزایش شدید قیمت تمامی کالاهای وارداتی خواهد بود.
• از گوشی آیفون گرفته تا خودروهای ژاپنی و لباس‌های اروپایی همگی گران می‌شوند.
• حتی بسیاری از تولیدات “ساخت آمریکا” نیز به‌دلیل وابستگی به قطعات وارداتی، افزایش قیمت خواهند داشت.
• نتیجه: کاهش قدرت خرید اقشار متوسط و کم‌درآمد؛ فشار تورمی سنگین بر کل اقتصاد.

۲. آغاز جنگ تجاری تمام‌عیار

• دیگر کشورها مانند چین، اتحادیه اروپا، مکزیک و کانادا احتمالاً دست به اقدامات تلافی‌جویانه می‌زنند.
• صادرات آمریکا در حوزه‌های حساس مانند کشاورزی، هواپیما، فناوری و خدمات مالی در معرض آسیب جدی قرار می‌گیرد.
• تضعیف جایگاه آمریکا در بازارهای جهانی و افزایش ریسک انزوای اقتصادی

۳. فروپاشی زنجیره‌های تامین جهانی

• بسیاری از صنایع آمریکایی به واردات مواد اولیه و قطعات خارجی وابسته‌اند.
• افزایش هزینه قطعات وارداتی به معنای کاهش رقابت‌پذیری تولید داخل خواهد بود.
• صنایع کلیدی مانند خودروسازی، فناوری و صنایع سنگین بیشترین آسیب را خواهند دید.

۴. ناکارآمدی در جبران کسری بودجه

• درآمد فعلی دولت آمریکا از مالیات بر درآمد بسیار بالاست.
• برای جایگزینی این درآمد از طریق تعرفه، نرخ تعرفه باید به‌صورت غیرواقعی بالا رود (برخی برآوردها حتی عدد ۱۰۰٪ را مطرح می‌کنند).
• در صورت عدم تحقق این درآمد، دولت با کسری بودجه عظیمی مواجه خواهد شد.

بیشتر بخوانید: شاخص قیمت مصرف کننده چیست؟

تحلیل اثرگذاری طرح بر اقتصاد آمریکا و جهان

جمع‌بندی

طرح One Big Beautiful Bill در نگاه اول، با شعار «مالیات کمتر، تولید بیشتر» بسیار جذاب به نظر می‌رسد؛ اما در عمق خود می‌تواند اقتصاد آمریکا و حتی اقتصاد جهانی را با ریسک‌های سنگین تورمی، تجاری و مالی مواجه کند. اقتصاد جهانی امروز مبتنی بر زنجیره‌های تأمین پیچیده و تعاملات چندجانبه است؛ هرگونه سیاست شدید حمایت‌گرایانه می‌تواند این نظم شکننده را به هم بزند.

در نهایت، این طرح بیش از آنکه یک برنامه دقیق اقتصادی باشد، بیشتر رنگ و بوی بیانیه سیاسی دارد و نتیجه آن به شدت وابسته به واکنش اقتصاد جهانی خواهد بود.