زمان تقریبی برای مطالعه: 12 دقیقه

وقتی وارد دنیای سرمایه‌گذاری می‌شوید، معمولاً با سه گزینه رایج روبرو خواهید شد: ارزهای دیجیتال، سهام و اوراق قرضه. هر یک از این ابزارهای مالی ویژگی‌ها، ریسک‌ها و فرصت‌های خاص خود را دارند و انتخاب میان آن‌ها بستگی به روحیه، اهداف مالی و میزان ریسک‌پذیری شما دارد.

به طور خلاصه:

• ارز دیجیتال مناسب کسانی است که به دنبال هیجان و سودهای بالقوه بالا هستند.
• سهام انتخابی متعادل برای رشد سرمایه در میان‌مدت تا بلندمدت است.
• اوراق قرضه گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و جویای درآمد ثابت و پایدار به شمار می‌آید.
  

با وجود آنکه سهام و ارز دیجیتال هر دو پتانسیل رشد بالایی دارند، سهام تحت نظارت‌های قانونی سختگیرانه قرار دارد، در حالی که بازار ارزهای دیجیتال بیشتر بر اصل تمرکززدایی استوار بوده و هنوز به طور کامل قانونمند نشده است.

📈 ارز دیجیتال (Crypto)

ارزهای دیجیتال، دارایی‌هایی دیجیتال هستند که بر پایه فناوری بلاکچین ایجاد شده‌اند — شبکه‌ای غیرمتمرکز، شفاف و امن که تمامی تراکنش‌ها را ثبت می‌کند. هیچ نهاد مرکزی (مثل بانک یا دولت) کنترل مستقیم بر روی ارزهای دیجیتال ندارد.

🔹 ویژگی‌های کلیدی:

• نوسانات شدید: سود و زیان‌های قابل توجه می‌توانند در مدت کوتاهی رخ دهند.
• دسترسی گسترده: معامله از طریق صرافی‌های رمزنگاری، اپلیکیشن‌های فین‌تک، دستگاه‌های خودپرداز ارز دیجیتال و کیف پول‌های دیجیتال امکان‌پذیر است.
• رشد پذیرش جهانی: در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاران خرد، نهادهای مالی بزرگ و حتی برخی دولت‌ها به ارزهای دیجیتال روی آورده‌اند.
• چارچوب قانونی نامشخص: قوانین ارز دیجیتال در سطح جهان متفاوت است و در برخی کشورها هنوز شفافیت کافی وجود ندارد.
  

📈 سهام (Stocks)

سهام نمایانگر مالکیت جزئی در یک شرکت است. خرید سهام به معنای سرمایه‌گذاری در رشد و موفقیت شرکت و بهره‌مندی از سود احتمالی آن است.

🔹 ویژگی‌های کلیدی:

• فرصت رشد سرمایه از طریق افزایش قیمت سهام یا دریافت سود نقدی (Dividend).
• بازارهای سهام تحت نظارت نهادهای قانونی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) فعالیت می‌کنند.
• تحت تاثیر عوامل گوناگون از جمله عملکرد شرکت، وضعیت اقتصادی، روندهای بازار و رویدادهای جهانی.
• معامله از طریق بورس‌های سنتی مانند NYSE یا Nasdaq یا از طریق کارگزاری‌های آنلاین.
  

سهام، با وجود پتانسیل رشد بالا، نسبت به ارزهای دیجیتال نوسانات کمتری دارد، اما همچنان ریسک خود را داراست.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع سرمایه‌گذاری در سهام

📈 اوراق قرضه (Bonds)

اوراق قرضه قراردادهایی هستند که طی آن سرمایه‌گذاران به دولت‌ها یا شرکت‌ها وام می‌دهند و در قبال آن بهره منظم دریافت می‌کنند. اصل مبلغ وام نیز در تاریخ سررسید بازپرداخت می‌شود.

🔹 ویژگی‌های کلیدی:

• بازدهی پایدار از محل پرداخت بهره‌های منظم.
• نوسان کمتر نسبت به سهام و کریپتو؛ مناسب برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار.
• حساس به تغییرات نرخ بهره (افزایش نرخ بهره می‌تواند ارزش اوراق را کاهش دهد).
• خرید و فروش عمدتاً از طریق کارگزاران یا مستقیماً از دولت‌ها انجام می‌شود.

اوراق قرضه گرچه ریسک کمتری دارند، اما معمولاً بازدهی پایین‌تری نسبت به سایر دارایی‌های پرریسک‌تر ارائه می‌دهند.

آیا رمزارزها نسبت به سهام و اوراق قرضه سودآورتر هستند؟

در حالی که رمزارزها می‌توانند مزایایی برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری ارائه دهند، اما رابطه آن‌ها با دارایی‌های سنتی پیچیده و در حال تحول است.

برای مثال، در سال ۲۰۲۴، بیت‌کوین (BTC) — محبوب‌ترین رمزارز جهان — عملکرد چشمگیری داشت و بازدهی ۱۲۱٪ را به ثبت رساند. این بازدهی قابل توجه، بیت‌کوین را بالاتر از دارایی‌های سنتی مانند شاخص نزدک ۱۰۰ (با رشد ۲۵.۶٪) و شاخص S&P 500 (با رشد ۲۵٪) قرار داد. طلا نیز رشد چشمگیری معادل ۲۶.۷٪ تجربه کرد و سهام شرکت‌های بزرگ آمریکایی (Large Cap) نیز افزایش ۲۴.۹٪ داشتند.

در مقابل، اوراق قرضه بازدهی متواضعانه‌تری داشتند: بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکا — که به دلیل پرداخت بهره ثابت مشهور است — در پایان سال به حدود ۴.۵۷٪ رسید.

از منظر تاریخی، بیت‌کوین همبستگی اندکی با شاخص S&P 500 نشان داده است، به طور میانگین برابر با ۰.۱۷ در طول دهه گذشته. با این حال، این همبستگی در دوره‌هایی نوسان داشته و حتی به ۰.۷۵ نیز رسیده، پیش از آنکه در اوایل سال ۲۰۲۵ مجدداً به سمت صفر کاهش یابد. این رفتار، دوره‌هایی از هم‌راستایی و استقلال بیت‌کوین نسبت به بازارهای سنتی را منعکس می‌کند.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع آموزش ترید ارز دیجیتال

پیامدهای تعرفه‌های تجاری: در حال حاضر کدام سودآورتر است — رمزارز، سهام یا اوراق قرضه؟

تعرفه‌هایی که توسط رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۲۵ اعلام شد، تأثیر بی‌سابقه‌ای بر بازارهای سنتی و رمزارزی گذاشته است. با این حال، این تأثیرات طبق الگوی قبلی پیش رفتند — سهام با کاهش شدید قیمت روبرو شدند.

بر اساس گزارش گاردین، شاخص نزدک کامپوزیت در پایان معاملات روز ۳ آوریل وارد بازار خرسی شد و بیش از ۲۰٪ از آخرین اوج خود در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۴ کاهش یافت. در همین حال، شاخص‌های اروپایی مانند FTSE 100 بیش از ۱۱٪ افت کردند و شاخص S&P 500 نیز حداقل ۱۲٪ از زمان اعمال تعرفه‌ها کاهش نشان داد.

بازار رمزارز نیز افت شدیدی را تجربه کرد؛ بازاری که زمانی به عنوان پوششی در برابر نوسانات بازار شناخته می‌شد، اما این بار مصون نماند. قیمت بیت‌کوین در ۲۴ ساعت پس از اعلام تعرفه‌ها بیش از ۶٪ سقوط کرد و قیمت اتر (ETH) نیز بیش از ۱۲٪ افت داشت؛ این در حالی بود که بازارهای جهانی با ترس واکنش نشان دادند. عدم قطعیت ناشی از سیاست‌های تعرفه‌ای، موجب افزایش نگرانی در بازارها شده و همه کلاس‌های دارایی، از سهام گرفته تا اوراق قرضه و رمزارز، را به شیوه‌های متفاوت تحت تاثیر قرار داده است.

در این میان، اوراق قرضه تنها افزایش اندکی در نرخ بازدهی خود تجربه کردند، چرا که به طور سنتی افزایش بازدهی به معنای کاهش قیمت اوراق است. به گزارش CNBC، در واکنش به اعلام تعرفه‌های ترامپ، بازدهی اوراق قرضه جهانی به شدت کاهش یافت زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال پناهگاه‌های امن بودند. به عنوان نمونه، بازده اوراق ۱۰ ساله آلمان از ۲.۷۲٪ به کمتر از ۲.۶٪ کاهش یافت و بازده اوراق خزانه‌داری آمریکا نیز به پایین‌ترین سطح خود در ماه‌های اخیر رسید. این امر نشانه‌ای از افزایش تقاضا برای بدهی‌های دولتی بود، اگرچه اقتصاددانان هشدار داده‌اند که این روند ممکن است در صورت تداوم نگرانی‌های تورمی پایدار نماند.

بیشتر بخوانید: چگونه استراتژی معاملاتی شخصی بسازیم؟

معامله و سرمایه‌گذاری در رمزارز، سهام و اوراق قرضه: چه تفاوت‌هایی دارند؟

تمام کلاس‌های دارایی — چه رمزارز و چه سرمایه‌گذاری‌های سنتی — بر اساس شناسایی الگوها عمل می‌کنند، اما تفاوت‌های قابل توجهی در بازه‌های زمانی، پویایی‌ها و تاکتیک‌های معاملاتی بین آن‌ها وجود دارد.

معامله‌گری در رمزارز و سهام از نظر حساسیت به روندهای اقتصاد کلان و الگوهای تکنیکال شباهت‌هایی دارند، اما ساختار بازار آن‌ها کاملاً متفاوت است. بازارهای سهام، مانند بورس نیویورک (NYSE)، تنها در ساعات مشخصی فعالیت می‌کنند (۹:۳۰ صبح تا ۴:۳۰ عصر به وقت شرقی آمریکا)، در حالی که بازار رمزارزها به صورت ۲۴ ساعته و هفت روز هفته فعال است. اوراق قرضه نیز معمولاً در ساعات بازارهای مالی سنتی معامله می‌شوند، اگرچه ساعات دقیق معامله می‌تواند بسته به نوع اوراق (مثلاً اوراق خزانه یا اوراق شرکتی) متفاوت باشد.

معاملات رمزارز معمولاً بر پایه جفت ارزهایی انجام می‌شود که از توکن‌های رایجی مانند بیت‌کوین یا اتر به عنوان ارز پایه استفاده می‌کنند؛ در حالی که خرید سهام معمولاً با ارزهای فیات انجام می‌شود و اوراق قرضه نیز به صورت ارزش‌های ثابت و با حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری مشخص معامله می‌شوند. مشکل نقدشوندگی می‌تواند هر سه کلاس دارایی را تحت تاثیر قرار دهد: رمزارزها با توکن‌های کوچک، سهام با شرکت‌های کوچک (Micro-Caps)، و اوراق قرضه با اوراق کم‌معامله‌تر یا بلندمدت ممکن است با چالش نقدینگی مواجه شوند.

تفاوت در بازه‌های زمانی الگوهای بازار نیز محسوس است. بازار رمزارزها بیشتر بر پایه نوسانات کوتاه‌مدت رشد می‌کند و نیازمند تصمیمات سریع و معاملات مکرر است، در حالی که الگوهای سهام معمولاً روندهای بلندمدتی را دنبال می‌کنند که وابسته به عملکرد شرکت‌ها و چرخه‌های اقتصادی گسترده‌تر هستند. حرکت قیمت اوراق قرضه آهسته‌تر است و عمدتاً تحت تاثیر تغییرات نرخ بهره قرار دارد و الگوهای باثبات و قابل پیش‌بینی‌تری ارائه می‌دهد.

محرک‌های قیمتی نیز این دارایی‌ها را از هم متمایز می‌کند: ارزش رمزارزها به روند بازار، میزان پذیرش و کاربرد واقعی آن‌ها بستگی دارد؛ قیمت سهام بر مبنای بنیاد شرکت، تحقیقات مالی و درآمدزایی تغییر می‌کند؛ و ارزش اوراق قرضه تحت تاثیر حرکت نرخ‌های بهره و اعتبار صادرکننده قرار دارد و ثبات را بر رشد ترجیح می‌دهد.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع سرمایه‌ گذاری در سهام اروپا

موانع ورود به بازار رمزارز، سهام و اوراق قرضه

صدور سهام تحت قوانین شرکت‌ها انجام می‌شود، عرضه رمزارزها توسط پروتکل‌های بلاکچینی با سقف‌های مشخص کنترل می‌شود، و انتشار اوراق قرضه بر اساس اعتبار مالی صادرکننده صورت می‌گیرد.

برای سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق قرضه، معمولاً باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشید و یک حساب کارگزاری باز کنید. برخی سهام‌ها ممکن است به درآمد بالاتر یا سطح تجربه خاصی نیاز داشته باشند، در حالی که اکثر سهام‌ها فقط برای سرمایه‌گذاران معتبر یا ثروتمند قابل دسترسی هستند.

خرید سهام و اوراق قرضه معمولاً از طریق کارگزاران و بورس‌های رسمی انجام می‌شود. اما در رمزارز، ورود بسیار ساده‌تر است: تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول دیجیتال است — بدون واسطه، بدون کاغذبازی. البته در صرافی‌های متمرکز رمزارز، انجام فرآیند احراز هویت مشتری (KYC) الزامی است، اما در پلتفرم‌های غیرمتمرکز می‌توانید تنها با کلید خصوصی خود آزادانه معامله کنید.

🔍 آیا می‌دانستید؟

• سهام نمایانگر مالکیت در شرکت به همراه دریافت سود تقسیمی است.
• رمزارزها نمایانگر دارایی‌های دیجیتال با کاربردهای مختلف هستند.
• اوراق قرضه معادل وام‌هایی هستند که پرداخت‌های سود ثابت به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کنند.

بیشتر بخوانید: مقایسه جامع بین معاملات CFD و معاملات اسپات (Spot Trading)

تفاوت‌های نظارتی بین رمزارز، سهام و اوراق قرضه

در حالی که سهام و اوراق قرضه تحت قوانین سخت‌گیرانه و شفاف عمل می‌کنند، رمزارزها هنوز در حال یافتن جایگاه خود در چارچوب‌های قانونی هستند. این تفاوت باعث شده خرید، فروش، نگهداری و مالیات‌گذاری بر رمزارز تجربه‌ای کاملاً متفاوت باشد.

در بیشتر کشورها، سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق قرضه قانونی و تحت نظارت دقیق انجام می‌شود. با این حال، در برخی کشورها مانند کره شمالی و کوبا، محدودیت‌های شدید یا ممنوعیت کامل برای سرمایه‌گذاری خصوصی در این دارایی‌ها وجود دارد. در مقابل، رمزارزها با یک “وصله‌دوزی” مقرراتی در سطح جهان روبرو هستند: از ممنوعیت کامل در کشورهایی مانند چین و مصر تا محدودیت‌های نسبی در کشورهایی مانند هند که حمایت بانکی از معاملات رمزارزی را محدود کرده‌اند اما خود معامله را ممنوع نکرده‌اند. در همین حال، کشورهای دوستدار رمزارز مانند السالوادور با تصویب چارچوب‌های قانونی روشن و حمایت‌های دولتی، دارایی‌های دیجیتال را به رسمیت شناخته‌اند.

نگهداری سهام و اوراق قرضه فرایندی نسبتاً ساده است؛ سهام به صورت امن در حساب کارگزاری شما نگهداری می‌شود و اوراق قرضه نیز در فواصل زمانی مشخص سود پرداخت می‌کنند. اما نگهداری رمزارز چالش‌های خاص خود را دارد: اگر رمزارز را در کیف پول شخصی (Self-custody) نگهداری کنید و کلید خصوصی خود را گم کنید، دارایی شما برای همیشه از دست می‌رود. نگهداری رمزارز روی صرافی‌ها نیز با ریسک‌هایی مانند حملات هکری یا ورشکستگی پلتفرم مواجه است.

مالیات‌گذاری هم پیچیدگی‌های بیشتری دارد. سهام و اوراق قرضه معمولاً تحت قوانین مشخص مالیات بر سود سرمایه (Capital Gains Tax) و سود نقدی (Dividend Tax) قرار دارند که بر اساس مدت زمان نگهداری دارایی تعیین می‌شود. اما قوانین مالیاتی رمزارزها در سراسر جهان بسیار متفاوت است: برخی کشورها آن را همانند دارایی (Property)، برخی مانند کالا (Commodity) طبقه‌بندی می‌کنند و تعداد کمی نیز هیچ مالیاتی برای رمزارزها در نظر نمی‌گیرند. همچنین باید تمام تراکنش‌های رمزارزی را با دقت ثبت کرد، زیرا حتی تبدیل یک رمزارز به رمزارزی دیگر نیز ممکن است مشمول مالیات شود.

رمزارز، سهام یا اوراق قرضه: در سال ۲۰۲۵ کدام را بخریم؟

انتخاب بین رمزارز، سهام و اوراق قرضه در سال ۲۰۲۵ کاملاً به شخصیت، میزان ریسک‌پذیری و اهداف مالی شما بستگی دارد.

اگر عاشق هیجان هستید و به آینده امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) اعتقاد دارید، سبدی با تمرکز بر رمزارز می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. به عنوان مثال، یک پرتفوی با ریسک بالا و پاداش بالقوه بزرگ می‌تواند شامل ۷۰٪ رمزارز، ۲۰٪ سهام و ۱۰٪ اوراق قرضه باشد.

اگر به دنبال رویکردی ساختارمندتر هستید اما همچنان می‌خواهید از رشد بازار بهره ببرید، سهام می‌تواند تعادلی میان ریسک و بازده ایجاد کند. برای نمونه، سبدی با ترکیب ۶۰٪ سهام، ۳۰٪ رمزارز و ۱۰٪ اوراق قرضه می‌تواند هم نوآوری را پوشش دهد و هم ثبات نسبی ایجاد کند.

اما اگر ترجیح می‌دهید شب‌ها با آرامش خاطر بخوابید و حفظ سرمایه برایتان اولویت دارد، اوراق قرضه انتخاب مناسبی برای ایجاد ثبات است. در این حالت، یک ترکیب محافظه‌کارانه می‌تواند شامل ۷۰٪ اوراق قرضه، ۲۰٪ سهام و تنها ۱۰٪ رمزارز باشد؛ ترکیبی که بازدهی نسبتاً پایدار همراه با اندکی هیجان بازار را فراهم می‌کند.

📌منبع