آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش ماه فوریه ۲۰۲۵ خود اعلام کرد که رشد تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ به ۱.۱ میلیون بشکه در روز (mb/d) خواهد رسید، که نسبت به رشد ۸۷۰ هزار بشکه‌ای در ۲۰۲۴ افزایش یافته است. چین همچنان بزرگ‌ترین منبع رشد تقاضای نفت خواهد بود، اما سهم آن نسبت به دهه گذشته کاهش یافته و اکنون هند و سایر اقتصادهای نوظهور آسیایی سهم بیشتری در رشد تقاضا دارند.

نکات کلیدی گزارش:

۱. عرضه و تقاضای جهانی نفت

• تقاضای جهانی نفت:
  • پیش‌بینی رشد ۱.۱ میلیون بشکه در روز در ۲۰۲۵.
  • چین همچنان بیشترین سهم را دارد، اما نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است (۱۹٪ در مقابل ۶۰٪ در دهه قبل).
  • هند و سایر کشورهای آسیایی ۵۰۰ هزار بشکه در روز به رشد تقاضا اضافه خواهند کرد.
• عرضه جهانی نفت:
  • عرضه جهانی نفت در ژانویه ۹۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت و به ۱۰۲.۷ میلیون بشکه در روز رسید.
  • دلیل این افت، شرایط آب و هوایی سرد در آمریکای شمالی و کاهش تولید در نیجریه و لیبی بوده است.
  • پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۲۵ عرضه جهانی نفت ۱.۶ میلیون بشکه افزایش یافته و به ۱۰۴.۵ میلیون بشکه برسد.
  • تولیدکنندگان غیر +OPEC سهم عمده‌ای از این افزایش عرضه را خواهند داشت، مگر اینکه کاهش تولید داوطلبانه OPEC+ ادامه یابد.

۲. وضعیت پالایش و ذخایر نفتی

• کاهش پالایش جهانی:
  • فعالیت پالایشی جهانی ۱ میلیون بشکه در روز در ژانویه کاهش یافت و به ۸۲.۹ میلیون بشکه در روز رسید.
  • کاهش تولید به دلیل تعطیلی‌های برنامه‌ریزی‌شده در آمریکا و شرایط آب و هوایی نامناسب بود.
  • انتظار می‌رود که میانگین پالایش در سال ۲۰۲۵ به ۸۳.۳ میلیون بشکه در روز برسد.
• افت ذخایر نفتی:
  • ذخایر نفتی جهانی در دسامبر ۱۷.۱ میلیون بشکه کاهش یافت.
  • ذخایر نفت خام ۶۳.۵ میلیون بشکه کاهش یافت، در حالی که ذخایر محصولات نفتی ۴۶.۴ میلیون بشکه افزایش داشتند.
  • داده‌های اولیه نشان می‌دهد که در ژانویه، ذخایر نفت خام چین کاهش بیشتری داشته است.

۳. نوسانات قیمت نفت در ژانویه ۲۰۲۵

• قیمت نفت خام دریای شمال (North Sea Dated) در اوایل ژانویه ۸ دلار در هر بشکه افزایش یافت و به ۸۳ دلار در هر بشکه رسید، اما سپس به ۷۷ دلار کاهش یافت.
• دلیل افزایش اولیه:
  • تحریم‌های جدید آمریکا علیه روسیه و ایران.
  • کاهش عرضه به دلیل سرمای شدید در نیمکره شمالی.
• دلیل کاهش قیمت پس از افزایش:
  • نگرانی از جنگ تجاری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی جهان.
  • بازگشت احساسات منفی به بازار و کاهش خوش‌بینی نسبت به آینده تقاضای نفت.

نتیجه‌گیری: آیا بازار نفت در تعادل خواهد ماند؟

۱. بازار نفت همچنان تحت تاثیر تحریم‌ها، کاهش تولید و جنگ‌های تجاری قرار دارد، اما عرضه در ۲۰۲۵ احتمالاً افزایش خواهد یافت.
۲. چین، اگرچه همچنان محرک اصلی تقاضای نفت است، اما رشد کندتری را تجربه می‌کند، و هند و سایر اقتصادهای آسیایی در حال افزایش سهم خود در بازار هستند.
۳. با توجه به تصمیم +OPEC برای کاهش داوطلبانه تولید از آوریل، تعادل بازار نفت به شدت به تصمیمات آینده این گروه بستگی دارد.

بخش آموزشی: چرا گزارش‌های بازار نفت آژانس بین‌المللی انرژی اهمیت دارند؟

۱. گزارش IEA چیست و چرا مهم است؟

• گزارش بازار نفت آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) یکی از معتبرترین و جامع‌ترین گزارش‌های مربوط به عرضه، تقاضا و قیمت‌های نفت در سطح جهانی است.
• این گزارش ماهانه، شامل تحلیل‌های دقیق درباره روندهای تولید، مصرف، ذخایر و پالایش نفت در جهان است.

۲. چرا سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران به این گزارش توجه می‌کنند؟

• پیش‌بینی عرضه و تقاضا: این گزارش به سرمایه‌گذاران و دولت‌ها کمک می‌کند تا چشم‌انداز بازار نفت را ارزیابی کنند.
• تصمیمات +OPEC: تحلیل‌های IEA می‌توانند به پیش‌بینی اقدامات آتی اوپک و تاثیر آن بر قیمت‌ها کمک کنند.
• تاثیر بر سیاست‌های انرژی: داده‌های IEA می‌توانند بر سیاست‌های انرژی کشورها و تصمیم‌گیری درباره ذخایر استراتژیک نفت تأثیر بگذارند.

۳. چرا تحریم‌های جدید آمریکا علیه روسیه و ایران اهمیت دارند؟

• کاهش عرضه نفت: اگر این تحریم‌ها باعث کاهش صادرات نفت روسیه و ایران شوند، قیمت نفت ممکن است افزایش یابد.
• تغییر مسیر تجارت نفت: کشورهای تحت تحریم ممکن است به دنبال راه‌های جدیدی برای فروش نفت خود باشند، مانند معاملات با تخفیف به کشورهای آسیایی.
• تأثیر بر امنیت انرژی جهانی: اختلال در عرضه نفت از سوی کشورهای تحریم‌شده می‌تواند بازار جهانی انرژی را دچار نوسان کند.

جمع‌بندی: آینده بازار نفت چگونه خواهد بود؟

در حالی که رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت، اما عرضه نیز با سرعت بیشتری رشد خواهد کرد. بازار نفت در حال حاضر با فشارهای ناشی از تحریم‌ها، نوسانات قیمت و جنگ تجاری مواجه است. تصمیمات +OPEC و سیاست‌های ایالات متحده در قبال روسیه و ایران، تعیین‌کننده اصلی جهت‌گیری بازار در سال ۲۰۲۵ خواهند بود.

📌 منبع